Cortisol

Ontregeling de sleutel?

Natuurlijk experiment

Labyrint (VPRO/NTR)
Midden in de wetenschap
Aflevering 1
woensdag 7 september, 20.55 , Nederland 2

…..wat zijn dan de gevolgen voor het kind?

Traumatische gebeurtenissen hebben voor sommige mensen enorme gevolgen, terwijl anderen onder grote stress goed kunnen functioneren. Maar als een zwangere vrouw een traumatische gebeurtenis meemaakt, wat zijn dan de gevolgen voor het kind? De aanslagen van 11 september 2001 op het WTC bleken een uitgelezen mogelijkheid om het effect van stress tijdens de zwangerschap te onderzoeken.

Cortisol

De New Yorkse psychiater Rachel Yehuda doet onderzoek naar de gevolgen van stress en de rol daarin van cortisol, een hormoon dat een belangrijke functie heeft in de reactie van het lichaam op stress. Yehuda deed aanvankelijk onderzoek naar de cortisolhuishouding van kinderen van Joden die in concentratiekampen hadden gezeten.  Deze kinderen  bleken, eenmaal volwassen, een ontregeld cortisol-systeem te hebben, ook al waren ze jaren na de oorlog geboren. De aanslagen op de Twin Towers in 2001 gaven haar de gelegenheid om te onderzoeken wat het effect van stress tijdens de zwangerschap was. Net als de kinderen van oorlogsslachtoffers hadden de kinderen van vrouwen die op 11 september 2001 zwanger waren en daarna een posttraumatische stress-stoornis hadden, een verstoorde cortisolhuishouding.

ADHD

In Nederland doet Bea van den Bergh, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Tilburg, al sinds 1986 onderzoek naar de invloed van stress voor de geboorte. De kinderen van vrouwen die tijdens de zwangerschap  angstig waren, bleken als baby vaker prikkelbaar te zijn. Ook hadden ze op latere leeftijd een grotere kans op ADHD of depressieve klachten dan kinderen van onbezorgde moeders. Volgens Van den Bergh is ADHD een natuurlijke aanpassing van het kind aan een omgeving met veel prikkels. Het kind van een bezorgde moeder wordt in de baarmoeder als het ware geprogrammeerd voor een leven in een stressvolle omgeving.

In het tweede deel van Labyrint aandacht voor het meten van stress. Als brandweerman of politieagent moet je stressbestendig zijn. Hoe weet je vooraf dat je het werk aankan?

Napraten via Twitter

Direct na de uitzending kan men via internet en Twitter doorpraten met de betrokken wetenschappers in de wekelijkse Labyrint napraatsessie. Dit gesprek wordt live uitgezonden op www.labyrint.nl.