Hemofilie

Bloedingsneiging

Stollingsstoornissen

Een pakkend verhaal van Dr. Marjon H. Cnossen, kinderarts-hematoloog (en principal investigator “OPTI-CLOT” studies over programma Opticlot). Op een bijeenkomst bij ZonMW ten behoeve van een nieuwe ronde Goed Geneesmiddelen Gebruik op 5 september 2013 geldt het als lichtend voorbeeld hoe positief patiëntenparticipatie kan uitpakken. Het gaat om patiënten met hemofilie (bloederziekte, voornamelijk jongens).

Marjon Cnossen

Farmacokinetiek

Cnossen is vijf jaar betrokken bij het onderzoek. Bij de trial wordt gebruik gemaakt van de Pharmokinetiek (PK). Zowel bij volwassenen als kinderen wordt gestreefd naar individualisering van de therapie met stollingsfactoren. Dat is nodig want er is sprake van een grote spreiding. Voorspelling op basis van een PK module lijkt mogelijk voor de praktijk. Het resultaat kan zijn dat de doseringsfrequentie van stollingsfactor kan veranderen. Het gaat om behandelingen waarbij veel geld omgaat (130 miljoen per jaar, waarvan 90% vanwege de bloedproducten).

Verdwijningscurve

Patientenvereniging

De “OPTI-CLOT” studies beogen onderzoek te doen naar “personalized dosing” of farmacokinetisch (PK)-gestuurd doseren van stollingsfactoren met als doel kostenreductie van de behandeling zonder verlies van kwaliteit van zorg. Onderzoek heeft in het verleden aangetoond dat PK-gestuurd doseren tot een kosten besparing op stollingsfactorverbruik van 30% zou kunnen leiden bij hemofilie A (tekort aan stollingsfactor VIII) (Carlsson et al.; 1997). PK-gestuurd doseren geschiedt o.bv. de ontwikkeling van populatie modellen van de klaring van een stollingsfactor. Dit betekent dat er van vele patiënten veelvuldig stollingsfactor waardes worden bepaald na infusie van een vastgestelde bolus, al deze waardes worden in een wiskundig model opgenomen (Bayesiaanse analyse) . O.b.v. deze modellen kan voorspeld worden wat het verbruik is bij elke specifieke patiënt na bepaling van een klein aantal  waardes van het toegediende stollingsfactor. Waarom leidt dit hypothetisch tot zulke besparingen? Dit komt doordat in het huidige zorgsysteem gedoseerd wordt o.b.v. gewicht en we weten dat meer dan gewicht alleen bepalend is voor de klaring van stollingsfactor.

Multicenter

De “OPTI-CLOT” onderzoekslijn is een initiatief van vijf Academische Hemofiliebehandelcentra voor kinderen en volwassenen (Erasmus MC, UMCG, LUMC, UMCN Radboud en AMC) samen met de Hemofilie patiëntenvereniging (NVHP)  en bestaat uit verschillende studies die dezelfde doelstelling hebben: onderzoek naar mogelijke kostenreductie o.b.v. PK-gestuurd doseren met behoud van de huidige kwaliteit van zorg. De projectwerkgroep bestaat uit vele deskundigen die leidend zijn op hun vakgebied. Naast hemofilie behandelaren, bestaat de commissie uit twee klinisch farmacologen en twee gezondheidseconomen, gespecialiseerd in implementatie en kosten effectiviteit, en uiteraard de patiëntenvereniging. De door ZonMW gehonoreerde projecten zijn een trial waarin n.a.v. een retrospectief ontwikkeld perioperatief PK populatie model, prospectief de hypothese zal worden getoets, dat PK-gestuurd doseren stollingsverbruik kan reduceren. Tegelijkertijd wordt in deze studie naar mogelijke parallelle, makkelijker te implementeren maten zoals “lean body mass” en “BMI”, om de betekenis hiervan te toetsen. Ook is in deze studie een implementatie studie opgenomen, d.m.v. “Discrete Choice Experiment Analysis” (DCE), zowel patiënten, ouders en behandelaren in dit stadium al te laten meedenken over details t.a.v. toekomstige richtlijnen om het draagvlak te vergroten en mogelijke implementatie op termijn succesvol te laten verlopen.