Technologie

Health & Technology 2011 in teken van “medical demand driven innovation”

Vraag van patiënt en zorgprofessional staat centraal

Productontwikkeling wordt, ook op medisch gebied, vaak gestuurd door wetenschappelijke, technologische en bedrijfseconomische overwegingen. Niet altijd is echter duidelijk in hoeverre vooraf de behoefte in de markt goed in kaart is gebracht. Het resultaat is technologie- en aanbodgedreven innovatie die niet ten volle een antwoord biedt op de werkelijke behoeftes. In het licht van de maatschappelijke uitdagingen voor de zorg (kwaliteitsverbetering, kostenbeheersing en bemensbaarheid) is dit ongewenst. Reden om op Health & Technology 2011, dat Mikrocentrum op 13 en 14 september organiseert in Arnhem, de medische vraag – van patiënt en zorgprofessional – centraal te stellen: hoe kan die vraag productontwikkeling en zorginnovatie sturen? Daarmee sluit het congres aan bij de maatschappelijke actualiteit. Zo worden onder meer twee recente adviezen van de Gezondheidsraad en de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg gepresenteerd, respectievelijk over een investeringsagenda voor medische producten en de kansen voor arbeidsbesparende innovaties.

Maarten IJzerman (HAT2011)

Investeringsagenda

Onder de noemer van vraaggedreven zorginnovatie is gisteren Health & Technology 2011 geopend door de Twentse hoogleraar en opleidingsdirecteur gezondheidswetenschappen Maarten IJzerman. Hij heeft gesproken over het advies “Medische producten: nieuw en nodig!”, dat de Gezondheidsraad begin dit jaar aan minister van VWS Edith Schippers uitbracht. IJzerman was lid van de betreffende adviescommissie Medische Productontwikkeling en tevens van de commissie die eind vorig jaar het advies “Waar voor ons geld, beslissen over publieke investeringen in gezondheidsonderzoek” opstelde. Bij de ontwikkeling van medische producten moeten de behoeften van patiënten en zorgver-leners centraal staan, aldus de Gezondheidsraad. Tot nu toe blijkt dat verrassend genoeg vaak niet zo te zijn. Investeringen in medisch onderzoek en innovatie zijn dan ook niet altijd doelmatig. Reden voor de Gezondheidsraad om een investeringsagenda op te stellen voor onderzoek naar innovatieve medi-sche producten, op basis van de behoeften van gebruikers. Bedrijven kunnen daarop met hun innovatie-inspanningen aanhaken.
De Gezondheidsraad, zo betoogt IJzerman, pleit daarom voor een systematische raadpleging van de gebruiker, onder meer door te werken met focusgroepen van patiënten. Bij investeringsbeslissingen zal de prioritering moeten plaatsvinden op basis van de kenmerken van de nieuw te ontwikkelen producten voor wat betreft verwachte klinische opbrengsten en doelmatigheid. Deze aanpak werkt alleen als de verschillende partijen samenwerken, al was het maar omdat in Nederland de meeste medisch-technologische bedrijven MKB’ers zijn. IJzerman spreekt van het 5P-model: publiek-privaat-patiënt-professional-partnership.

Brug naar bedrijven

Er gebeurt in Nederland al wel heel veel op het gebied van medische technologie. Zo werd vorig jaar het nationale Innovative Medical Devices Initiative (IMDI.nl) gelanceerd, dat medisch-technologisch onderzoek bundelt in acht grote centra. Vanuit elk centrum zal de klinisch-wetenschappelijke onderzoeksleider op Health & Technology 2011 vertellen welke vragen, gebaseerd op behoeften uit het medisch-technologische veld, het onderzoek moet beantwoorden. Op die manier krijgen de aanwezige bedrijven kansen voor nieuwe activiteiten gepresenteerd, zo hoopt Jan Rietsema van onderzoeks- en adviesbureau Minase. Samen met congresmanager Herman van Wierst van Mikrocentrum organiseert hij het congres inhoudelijk. “Het gaat ons er niet om alleen wetenschappelijk onderzoek te presenteren; wij proberen juist een brug te slaan tussen dat onderzoek en wat het kan betekenen voor bedrijven.” Ondernemers komen daarover ook zelf aan het woord. Zij zullen vertellen over hun participatie in twee andere onderzoeksprogramma’s, BMM (BioMedical
Materials) en CTMM (Center for Translational Molecular Medicine): op welke manier hebben zij als MKB’ers die programma’s gebruikt om hun innovatie te stimuleren? Deze twee programma’s vallen in de topsector Life sciences, die zich half juni middels haar topteam presenteerde. Het topteam Life sciences kiest voor een brede onderzoeksagenda, waarbij nadrukkelijk de medische vraag wordt betrokken en nieuwe technologie vroegtijdig wordt geëvalueerd.

Rutger van Merkerk (Pontes Medical) geeft uitleg aan beursbezoeker

Arbeidsbesparende innovaties

Met het oog op het dreigende arbeidstekort in de zorg zijn met name arbeidsbesparende innovaties zeer welkom. Over dit onderwerp heeft de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) begin dit jaar een advies aan de minister uitgebracht. Leo Ottes, arts bij de RVZ, was erbij betrokken en zal tijdens het congres de centrale boodschap uitdragen. Die luidt: Meer kwaliteit met minder mensen is mogelijk door in de zorg slimmer te werken. Want arbeidsbesparende innovaties zijn al beschikbaar, maar vinden vaak traag en moeizaam ingang, omdat ze bij zorgverleners niet bekend zijn of financiële prikkels in de verkeerde richting werken. Wat dat betreft ziet Ottes nieuwe kansen: “Die innovaties beantwoorden aan de veranderende zorgvraag van patiënten, die zelf de regie willen houden over de geboden zorg en zo lang mogelijk zelfstandig thuis willen blijven wonen. Denk aan domotica (huisautomatisering) of technologie die mogelijkheden biedt voor zelfmanagement.”
Op dit moment is het arbeidstekort nog niet acuut, maar over vijf tot tien jaar zal dat wel het geval zijn. Ottes roept zorgverleners en bedrijven op daarop te anticiperen, door te zorgen dat die arbeidsbesparende zorginnovaties dan getest en wel op de plank klaar liggen. “Dan kan de invoering in een stroomversnelling komen als het arbeidstekort zich werkelijk aandient.” In het lezingenprogramma en op de expositie zullen concrete voorbeelden van arbeidsbesparende technologie de revue passeren; denk aan zorgrobotica of zorg of afstand (telezorg). Een belangrijk discussiepunt betreft de werkelijk gerealiseerde arbeidsbesparing: hoe kan die worden gemeten en welke meet- en evaluatietechnieken zijn daarvoor beschikbaar?

Wereldmarkt “medische” consumentenelektronica

Een ander interessant en zeer actueel onderwerp is het samengaan van medische en niet-medische technologie, zoals consumentenelektronica, voor medische toepassingen. Een voorbeeld is het gebruiken van een mobiele telefoon of tabletcomputer zoals de iPad, uitgebreid met kleine sensoren/detectoren en een software-app. Hiermee kunnen nu al medische gegevens worden gemeten, verzameld, bewerkt en verzonden naar een centraal punt ter beoordeling door specialisten. Creatieve ondernemers voorzien een wereldmarkt van miljoenen van dergelijke devices. Wordt de mobiele telefoon of iPad dan een medical device en moet hij aan de corresponderende, strenge eisen voldoen? In Europees verband wordt al gewerkt aan wetgeving die hierop is toegesneden. Een vertegenwoordiger van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zal de consequenties uiteenzetten.

Focus businessdevelopment

Zo worden tijdens Health & Technology 2011 allerlei actuele thema’s aangesneden die uiterst relevant zijn voor de ontwikkelaars en gebruikers van innovatieve medische technologie. Het congres is gestart op dinsdag 13 september en ook woensdag 14 september 2011 in Congrescentrum Papendal te Arnhem te bezoeken. De formule van het congres, waar de ontmoeting tussen ondernemers, ontwikkelaars, managers, medisch specialisten en beleidsmakers centraal staat, heeft zich inmiddels bewezen. Wel ligt dit jaar sterker dan voorheen de nadruk op business development. Daartoe zal een meet&match worden georganiseerd. De vierde editie van het succesvolle Health & Technology, georganiseerd door Mikrocentrum, heeft als thema “Medical demand driven innovation” en is gratis toegankelijk. Naast het congres met een gevarieerd en hoogstaand lezingenprogramma is er een expositie met zo’n vijftig deelnemers. Onder hen Unitron, Pontes Medical, Gardner Denver, Medtronic, maxon motor, Keytec, Neways Micro Electronics, Hoffmann + Krippner, Aemics, diverse innovatiegerichte UMC’s en medische instellingen en IMDI.nl