Zelf verschijnselen laten bijhouden

Griep en verkoudheid

Dit najaar gaat in Nederland en België de Grote Griepmeting van start. Het is al voor de elfde keer dat de meting via internet plaatsvindt. Op de websites www.degrotegriepmeting.nl en www.degrotegriepmeting.be  kunnen deelnemers zélf hun verschijnselen van griep en verkoudheid bijhouden. De Grote Griepmeting duurt dit seizoen van 1 november 2013 tot 1 mei 2014.

Voordracht (Carl Koppeschaar, april 2013) over metingen

Tienduizenden vrijwilligers

In de afgelopen jaren gaven tienduizenden deelnemers wekelijks hun symptomen online door, waardoor de verspreiding van griep in kaart kon worden gebracht. Ook onderzoekers zijn zeer geïnteresseerd in de grote hoeveelheid unieke gegevens die zo verzameld worden, onder andere voor het bepalen van risicofactoren voor het krijgen van griep, het sneller detecteren van een epidemie en het effect van de griepprik.

Internationalisering

De griepmeting, die in 2003 voor het eerst in Nederland en België van start ging, vindt inmiddels over de hele wereld plaats. In Europa hebben ook Frankrijk, Spanje, Portugal, Italië, Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Zweden zich onder het Nederlandse initiatief www.influenzanet.eu geschaard. Tijdens de pandemie van 2009 ging in Mexico ‘Reporta’ van start en in Brazilië ‘Dengue na Web’ dat – gebaseerd op het Nederlandse en Portugese systeem – zowel knokkelkoorts (dengue) als griepachtige verschijnselen in kaart brengt. In 2007 begon in Australië Flutracking (www.flutracking.net) en sinds 2011 is in de Verenigde Staten ‘Flu Near You’ (www.flunearyou.org) actief. In april van dit jaar werd in Amsterdam een samenwerkingsovereenkomt gesloten, waarbij zowel de Europese, Australische als Amerikaanse griepmetingen hun onderzoeksresultaten in één gezamenlijk platform gaan delen.

Samenwerking

“Die samenwerking is nog maar het begin,” vertelt Carl Koppeschaar, die in 2003 de eerste griepmeting via internet lanceerde. “In Cambodja hebben alle landen dit jaar gezamenlijk aan de Thaise mobiele app ‘Doctor Me’ gewerkt. Vanaf voorjaar 2014 zullen ook in Thailand gegevens van griep en andere infectieziekten worden verzameld. Op dit moment wordt bekeken of een soortgelijk rapportagesysteem kan worden ingevoerd in Laos, Birma en Vietnam. Op den duur ontstaat zo een wereldwijd netwerk van vrijwillige griepmeters.”

Onderrapportage

De griepmeting door vrijwilligers is met name zo belangrijk omdat griep vaak ondergerapporteerd wordt. Zo gaat in Nederland slechts 20-30% van de patiënten met een griepachtig ziektebeeld naar de dokter. Omdat artsen vaak jonge kinderen, risicogroepen en ouderen op hun spreekuur krijgen en de Griepmeting naast kinderen en ouderen ook gezonde volwassenen bereikt, vullen beide systemen elkaar dus heel goed aan.

Griepprik

Uit de griepmeldingen van de vrijwilligers, die anoniem hun gegevens doorgeven, is een voorlopige schatting gemaakt van de effectiviteit van de griepprik. Die blijkt behoorlijk te schommelen. Zo ontbrak in 2003 de toen nieuwe Fujian-stam van het griepvirus in het door de wereldgezondheids-organisatie (WHO) gekozen vaccin en bood de griepprik niet of nauwelijks bescherming. De laatste jaren is de effectiviteit gelukkig toegenomen. In vijf van de afgelopen zes jaren, hadden deelnemers die de griepprik haalden significant minder griep dan de niet-gevaccineerde deelnemers. “In het Verenigd Koninkrijk is dit jaar een begin gemaakt met de vaccinatie van 2- 3-jarige kinderen met een levend, verzwakt vaccin via een neusspray,”vervolgt Koppeschaar. “Deze vaccinatie wordt de komende jaren gratis beschikbaar gesteld aan alle kinderen van 2 tot 18 jaar. Omdat griep in eerste instantie door kinderen wordt verspreid, willen de Britten zo de griep onder ouderen verminderen. Nog hoopvoller zijn de recente berichten over een universeel griepvaccin. Het duurt alleen nog jaren voordat dat verder is ontwikkeld en kan worden ingezet. Ook dán zijn gegevens over de effectiviteit van dat supervaccin nodig. Voorlopig is er nog volop te doen in het grieponderzoek. Onze vrijwillige griepmeters doen dus echt heel belangrijk werk!”
—————————
De Grote Griepmeting is één van de onderzoeksprojecten van Science in Action (www.science-in-action.nl), online platform voor publieksonderzoek. Doe ook mee aan de Grote Longontstekingmeting (www.degrotelongontstekingmeting.nl).