STASI

Lijmresten en verknipte randen

“Je gaat het pas zien als je het doorhebt”

Bekijk het ook eens van de andere kant. Zo’n gevleugelde uitdrukking die we regelmatig gebruiken. Vóór 1990 was dat ook het geval bij de Berlijnse muur, die Oost- en West scheidde. Als je de moeite deed om dat letterlijk te gaan doen viel het niet mee (grenscontrole). Persoonlijk denk ik aan een gedenkwaardig bezoek aan de Duitse Democratische Republiek, de DDR (‘de andere kant’) via Weimar, Dresden en Berlijn, kort voor de val van de muur. Jaren later (na de Vereinigung) bezoek ik in Leipzig het ” Museum in der „Runden Ecke“,’ en sta perplex welke technieken de voormalige geheime dienst (STASI) toepaste om burgers te volgen. Poststukken werden met geavanceerde technieken systematisch doorzocht. Het komt plotseling heel dichtbij. Dat heeft te maken met de recente aankoop van een verzamelmap met brieven…

Map

Peter Hellström

Daartoe heb ik een boek gekocht, geschreven door Peter Hellström (geboren 1943) die in de zestiger jaren in Dresden (DDR) woonde. Hij correspondeerde destijds met een vriend, die sinds 1964 in West-Duitsland verbleef. Op 26 maart 1969 wordt Peter Hellström opgepakt vanwege een ’Hetzbrief’ aan deze vriend Siegfried. Hij krijgt gevangenisstraf van een jaar en acht maanden opgelegd en verdwijnt achter de tralies (Haft). Door Westduitse bemoeienis (lees geld) komt hij –wat eerder- op 21 juli 1970 vrij. Jaren later weet Hellström door te dringen tot de STASI archieven en zijn dossier. Dat geeft een ontluisterend beeld.

Detail enveloppe

Correspondentie 1980-1989

Met dit boek in de hand kijk ik nog eens naar mijn map met filatelistische uitgaven. Kennelijk een vaste correspondentie tussen een Oost-en West-Duitser (Eerstgenoemde uit Leipzig en de laatste woonachtig in Espelkamp). Een reisafstand (Google Earth) van 356 kilometer. Een correspondentie die gedocumenteerd is van 1980-1989 . De voorkant vraagt alle aandacht, want je moet toegeven dat de eerstedag enveloppen juweeltjes zijn. Maar de andere kant (achterkant) is onthullend. “Je gaat het pas zien als je het doorhebt” (Cruijff citatenboekje)

Lijmresten

Lijmresten, scheef dichtgeplakte omslagen en nog veel meer. Geen wonder dat ik van veel van deze brieven nu de andere kant presenteer.