Bart van der Boom

Verkeerde inschatting gevaren

Onderzoek naar stemming en kennis Nederlanders 1940-1945

Nee, er is geen tekstanalyse toegepast, aldus auteur Bart van der Boom. Daarvoor zijn de relevante dagboeken (van de ruim 1500 bij het NIOD over de oorlogsperiode ’40-’45 heeft hij er 146 bestudeerd) ongeschikt. Ze verschillen enorm qua lengte, tekstgebruik, periode en achtergrond dagboekschrijvers. De auteur Bart van der Boom van het boek (Libris Geschiedenisprijs 2012) Wij weten niets van hun lot is spreker op 11 maart voor een gehoor van (oud)studenten van de Hogeschool Windesheim. ‘Het ging er om de toenmalige stemming en kennis over het lot van de Joodse medeburgers boven tafel te krijgen. “Dat is niet een zuivere dichotomie” betoogt Bart van der Boom. Het is niet zo simpel als “Weten is schuld. Niet weten is onschuld”. De motivatie voor deze studie is rechtstreeks toe te schrijven aan ergernis over de wel heel negatieve standpunten van mensen als Vuijsje. In deze lezing onderbouwt Bart van der Boom zijn standpunt met dagboekframenten van Kruisinga (Vriezenveen) en Voet (Amsterdam)

Studentencafe “Het Vliegend Paard” te Zwolle

Onnederlands…

“Ik vind het erg en iedereen vindt het erg” is de algemene stemming zoals die wordt weerspiegeld in de dagboeken. Onbeschaafd, onchristelijk en onnederlands. Het zorgde voor een sterk anti-Duits sentiment. Maar wat men niet wist, is dat de werkelijkheid nog veel erger was.  Uitroeiing door tewerkstelling (in Polen) was enigszins voorstelbaar. Maar zolang zou de oorlog toch niet duren? Maar directe terechtstelling (gaskamers) was onvoorstelbaar! Bleven daardoor velen afwachten, want gepakt worden als onderduiker was zeker fataal (deportatie Mauthausen).